در سیستم‌های سقف تیرچه‌بلوک، استفاده از میلگرد حرارتی یکی از مراحل مهم در افزایش ایمنی، دوام و عملکرد سازه‌ای سقف محسوب می‌شود. میلگردهای حرارتی (که بعضاً به آن‌ها میلگرد توزیعی نیز گفته می‌شود) وظیفه‌ی کنترل تنش‌های حرارتی و انقباضی در دال بتنی را دارند و مانع از ایجاد ترک‌های سطحی در بتن می‌شوند. در این مقاله قصد داریم به صورت جامع و کاربردی، نحوه‌ی اجرای میلگرد حرارتی در سقف تیرچه‌بلوک را بررسی کنیم.
میلگرد حرارتی چیست؟
میلگرد حرارتی یا میلگرد افت و حرارت، نوعی آرماتور فرعی در سیستم سقف تیرچه‌بلوک است که در خلاف جهت تیرچه‌ها قرار می‌گیرد. این میلگردها به منظور کنترل ترک‌های ناشی از تغییرات دما، جمع‌شدگی بتن و تنش‌های ناگهانی تعبیه می‌شوند.
چرا اجرای میلگرد حرارتی اهمیت دارد؟
بتن یک ماده شکننده است و در برابر تنش‌های کششی مقاومت کمی دارد. زمانی که بتن دچار انقباض یا انبساط حرارتی می‌شود، تنش‌هایی در آن به‌وجود می‌آید که می‌تواند منجر به ترک خوردگی سطحی شود. این ترک‌ها اگر کنترل نشوند، ممکن است باعث کاهش دوام سازه، نفوذ آب و در بلندمدت افت کیفیت سقف شوند. میلگرد حرارتی با ایجاد یک شبکه‌ی مقاوم، این ترک‌ها را کنترل کرده و به یکپارچگی دال بتنی کمک می‌کند.
مشخصات فنی میلگردهای حرارتی
جنس میلگرد: اغلب از میلگرد آجدار A2 یا A3 استفاده می‌شود.
قطر میلگرد: معمولاً از میلگردهای با قطر ۶ تا ۱۰ میلی‌متر استفاده می‌شود.
فاصله میلگردها از هم: به‌طور معمول در فواصل ۲۰ تا ۲۵ سانتی‌متری از یکدیگر قرار می‌گیرند.
جهت اجرا: میلگردهای حرارتی در راستای عمود بر تیرچه‌ها قرار می‌گیرند.
مراحل اجرای میلگرد حرارتی در سقف تیرچه بلوک
۱. آماده‌سازی سقف
پیش از اجرای میلگرد حرارتی، باید تیرچه‌ها به‌درستی در محل خود قرار گرفته باشند و بلوک‌های سیمانی یا پلی‌استایرن (بلوک‌های سقفی) بین آن‌ها نصب شده باشند. تراز بودن سطح سقف در این مرحله بسیار مهم است.
۲. تعیین محل دقیق میلگردها
با توجه به نقشه‌های اجرایی، میلگردها در فواصل مشخص (معمولاً ۲۰ تا ۲۵ سانتی‌متر) و در راستای عمود بر تیرچه‌ها، روی سقف چیده می‌شوند. در اطراف بازشوها یا محل‌هایی که تمرکز تنش بیشتر است، ممکن است نیاز به افزایش تراکم میلگرد باشد.
۳. بستن میلگردها
برای اطمینان از ثبات میلگردهای حرارتی در حین بتن‌ریزی، آن‌ها را با سیم آرماتوربندی به میلگردهای بالایی تیرچه یا کلاف‌های عرضی متصل می‌کنند. این اتصال باعث می‌شود میلگردها در زمان بتن‌ریزی جابه‌جا نشوند.
۴. رعایت پوشش بتن
حداقل فاصله‌ی میلگردها از سطح بالای سقف باید بین ۲ تا ۳ سانتی‌متر باشد تا از خوردگی آن‌ها در طول زمان جلوگیری شود. استفاده از لقمه‌های پلاستیکی برای تنظیم این فاصله، رایج و توصیه‌شده است.
۵. کنترل نهایی قبل از بتن‌ریزی
پیش از بتن‌ریزی، باید میلگردها به‌صورت کامل و منظم نصب شده باشند. کنترل فاصله‌ها، اتصال‌ها و پوشش بتن در این مرحله بسیار حیاتی است.
نکات اجرایی مهم
استفاده از میلگردهای زنگ‌نزده و تمیز برای افزایش دوام.
اجرای میلگردها حتی در سقف‌هایی که بار مرده‌ی کم دارند، توصیه می‌شود.
در دهانه‌های بزرگ، افزایش قطر یا کاهش فاصله‌ی میلگردها توصیه می‌شود.
در محل‌هایی مثل اطراف داکت‌ها، بازشوها، تیرهای باربر و ستون‌ها باید توجه ویژه‌ای به تقویت میلگرد حرارتی داشت.
خطاهای رایج در اجرای میلگرد حرارتی
عدم نصب میلگرد: بعضی پیمانکاران به‌اشتباه فکر می‌کنند نیازی به این میلگردها نیست.
نصب با فواصل زیاد: فاصله‌های بیش از حد بین میلگردها باعث از بین رفتن اثرکنترل‌کننده آن‌ها می‌شود.
عدم بستن مناسب میلگردها: باعث جابه‌جایی میلگردها حین بتن‌ریزی و در نتیجه کاهش عملکرد حرارتی آن‌ها می‌شود.
جمع‌بندی
استفاده از میلگرد حرارتی در سقف‌های تیرچه‌بلوک، نه‌تنها یک الزام اجرایی، بلکه یک اقدام حیاتی برای تضمین دوام و عملکرد سازه‌ای سقف است. رعایت اصول فنی در اجرای این میلگردها از ترک خوردگی، نفوذ رطوبت و کاهش عمر مفید سازه جلوگیری می‌کند. اجرای صحیح و علمی میلگرد حرارتی، به‌ویژه در پروژه‌های بزرگ و با اهمیت، تضمینی برای ساخت سقفی بادوام، ایمن و مقاوم خواهد بود.
